Georg Trakl

ΕΙΚΟΣΙ ΕΠΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΔΙΗΡΚΕΣΕ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΓΚΕΟΡΓΚ ΤΡΑΚΛ (1887-1914) στον ουρανό της Ευρώπης, αφιερωμένα σε μια δαιμονιακή , αναζήτηση γεμάτη ερμητικά σύμβολα, που ανάγκασαν τον Λούντβιχ Βιτγκενστάιν να αναφωνήσει: «Δεν μπορώ να την καταλάβω την ποίησή του. Όμως ο τόνος της με μαγεύει. Είναι ο τόνος των πραγματικά ιδιοφυών ανθρώπων!» .

Η ποίηση του Τρακλ μιλάει με την δύναμη ενός αβυσσαλέου πνευματικού  πεπρωμένου. Μέσα της όλα γίνονται εικόνες και αλληγορίες σκοτεινές. Όμως ο τρόπος με’ τον οποίον εκφέρονται, σε αναγκάζει να πιστέψεις στη δυνατότητά τους, να δεχθείς το βάραθρο της ύπαρξης σαν φυσικό περιβάλλον του ανθρώπινου προσώπου, σαν τόπο της μεγάλης μάχης για την κατάκτηση μιας πληρότητας, που τρέφεται από το ανεπίτευκτο.

Ο Γκεόργκ Τρακλ (Georg Trakl, 3 Φεβρουαρίου, 1887 — 3 Νοεμβρίου, 1914) ήταν Αυστριακός εξπρεσσιονιστής ποιητής. Γεννήθηκε και έζησε τα πρώτα 18 χρόνια της ζωής του στο Σάλτσμπουργκ. Από μικρός μαθαίνει τη γαλλική γλώσσα και στα εφηβικά του χρόνια γοητεύεται από την ποίηση του Μπωντλαίρ, του Βερλέν και του Ρεμπώ. Το 1897 εγγράφεται στο γυμνάσιο της πόλης του Σάλτσμπουργκ (Salzburg Staatsgymnasium), όπου σπουδάζει λατινικά, ελληνικά και μαθηματικά. Την ίδια εποχή κάνει τις πρώτες του λογοτεχνικές απόπειρες και ξεκινά την αναζήτηση τεχνητών παραδείσων με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών.

Ο νεαρός Τρακλ νιώθει απομονωμένος και η μόνη ουσιαστική επαφή είναι αυτή που έχει με την αδελφή του Μαργκαρέτε, γνωστή ως Γκρετλ, φύση καλλιτεχνική, με σπουδές στη μουσική. Η παρουσία της είναι αναγνωρίσιμη στα ποιήματά του. Η ισχυρή επικοινωνία τους, η αφοσίωση του ενός προς τον άλλο και οι συχνές αναφορές του Τρακλ σε θέματα ενοχών, ιδίως σε πρώιμα γραπτά του, προκάλεσαν υποψίες ότι ανάμεσα στα δύο αδέλφια υπήρχε μια πραγματική ερωτική σχέση.

Το 1908, μετακομίζει στη Βιέννη, σπουδάζει φαρμακευτική και στη συνέχεια προσπαθεί να εργαστεί. Πουθενά δεν προσαρμόζεται, πουθενά δεν στεριώνει. Μια τάση φυγής, μια σχεδόν αναρχική διάθεση δεν του επιτρέπουν να ενταχθεί σε μια τακτοποιημένη ζωή μέσα στην αυστηρή αστική κοινωνία. Τα ναρκωτικά τού δίνουν τη δυνατότητα να ταξιδεύει σε δικούς του κόσμους και να αναλαμβάνει εκεί τους πιο ακραίους ρόλους, του θύτη και του θύματος, ενώ η ποιησή του είναι το πεδίο έκφρασης αυτών των εμπειριών, μια βοήθεια να αντιμετωπίσει το Πνεύμα του Κακού, που τον ακολουθεί σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, χωρίς να μπορεί να λυτρωθεί απ' αυτό. Η πρώτη συλλογή ποιημάτων του εκδίδεται το 1913, ενώ ήδη από το 1912 συνεργάζεται με το περιοδικό Ντερ Μπρένερ (Der Brenner), ένα έντυπο που φιλοξένησε τις σημαντικότερες φωνές της πρωτοπορίας στη γερμανόφωνη επικράτεια.

Το 1914, μετά το ξέσπασμα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, φεύγει σε μια υγειονομική μονάδα στο μέτωπο της Γαλικίας ως τραυματιοφορέας. Η εξάρτησή του από τα ναρκωτικά, οι ενοχές και η συναισθηματική του αστάθεια επιδεινώθηκαν με το ξέσπασμα του πολέμου. Αυξήθηκαν οι κρίσεις κατάθλιψης και οι τάσεις αυτοκτονίας. Μετά τη μάχη του Γκρόντεκ, όπου βρέθηκε μόνος του στη δυσχερή θέση να περιθάλψει ενενήντα βαριά τραυματισμένους, κατέρρευσε κι επιχείρησε να αυτοπυροβοληθεί, αλλά οι σύντροφοι του τον απέτρεψαν. Μεταφέρεται στο νοσοκομείο της Κρακοβίας κι εκεί πεθαίνει τη νύχτα της 3^ης προς 4^η Νοεμβρίου από μεγάλη δόση κοκαΐνης, σε ηλικία 27 ετών.

Έλις
Ι
Τέλεια είναι η γαλήνη της χρυσής αυτής μέρας.
Κάτω από γέρικες δρυς
προβάλλεις, Έλις, ήρεμος με στρογγυλά μάτια.

Το γαλάζιο τους καθρεφτίζει των ερωτευμένων τον ύπνο.
Στο στόμα σου
βουβάθηκαν οι ρόδινοι στεναγμοί τους.

Το βράδυ ανάσυρε ο ψαράς τα βαριά δίχτυα.
Ένας καλός βοσκός
οδηγεί το κοπάδι του στο μάκρος της άκρης του δάσους.
Ω, πόσο είναι δίκαιες όλες σου, Έλις, οι μέρες.

Σε τοίχους γυμνούς
πέφτει σιγά της ελιάς η γαλάζια ησυχία,
το σκοτεινό τραγούδι σβήνει ενός γέρου.

Μια βάρκα χρυσή
λικνίζει, Έλις, στον έρημο ουρανό την καρδιά σου.

μτφ: Δημ. Στ. Δήμου