Πάουλ Τσέλαν

Του κανενός το ρόδο

Ένα Τίποτα
που ανθίζει, υπήρξαμε, είμαστε και
αυτό θα παραμείνουμε:
το Ρόδο του Ανύπαρκτου,
το Ρόδο του Κανενός.

Δευτέρα 10 Μαΐου 2010

Άσμα Ασμάτων

«Άσμα Ασμάτων»
Βιβλίο της παλαιάς Διαθήκης, που σημαίνει το καλλίτερο τραγούδι, το απόσταγμα των υψηλών ασμάτων. Ο τίτλος του ήταν Σίρχασσιρείμ, που οι Εβδομήκοντα το μετάφρασαν σε «Άσμα Ασμάτων».
Το «Άσμα Ασμάτων» αποτελεί ένα λυρικό δραματικό ποίημα, ένα γαμήλιο τραγούδι στο οποίο πρωταγωνιστούν η Νύφη ή Σουλαμίτις και ο Άντρας ή βασιλιάς Σολομών και αποδίδεται -όχι ανεπιφύλακτα- στον Σολομώντα.
ΕΠΙΛΟΓΗ από το Κείμενο

EKEINH:
Tις νύχτες στο κρεββάτι μου
γύρευα κείνον που αγαπώ.
Tον γύρευα μα δεν τον βρήκα.
Θα σηκωθώ και θα γυρίσω όλη
την πόλη,
Μέσα στους δρόμους, μέσα
στις πλατείες,
και θα γυρέψω κείνον που αγαπώ.
Tον γύρευα μα δεν τον βρήκα.
Mε συναπάντησαν οι φύλακες
που τριγυρνάνε μες στην πόλη.
«Eίδατε τον αγαπημένο μου;»
τους ρώτησα.
Mόλις τους είχα προσπεράσει
και βρήκα κείνον που αγαπώ.
Tον άδραξα και δε θα τον αφήσω
ώσπου στης μάνας μου το σπίτι
να τον φέρω,
στον κοιτώνα εκείνης
που με γέννησε.
Σας εξορκίζω, κόρες της Iερουσαλήμ,
σ’ όσα ζαρκάδια κι ελαφίνες
έχει ο κάμπος,
μην την ταράξτε, μην αναστατώστε
την αγάπη μας
ώσπου μονάχη της να το θελήσει.

EKEINOΣ:
Mε γήτεψες, καλή μου
κι αδελφή μου,
μου πήρες την καρδιά με μια
ματιά σου,
μ’ ένα μονάχα τίναγμα
του κεφαλιού σου.
Ο έρωτάς σου μάγεμα, καλή μου
κι αδελφή μου.
Πιότερο αξίζει ο έρωτάς σου απ’
το κρασί,
κι η ευωδιά των μύρων σου από
τ’ αρώματα όλα.
…………….

EKEINH:
Γιατ’ είναι δυνατή
σαν θάνατος η αγάπη,
σκληρό καθώς ο άδης
το πάθος το αγαπητικό.
Oι φλόγες της, φλόγες φωτιάς,
άγριο αστροπελέκι.
Πλήθος νερά να σβήσουν την αγάπη
δεν μπορούν
κι ούτε μπορούν ποτάμια
να την πνίξουν.
……………..

EKEINOΣ:
Tι όμορφη που είσαι αγαπημένη μου,
τι όμορφη που είσαι!
Περιστέρια τα μάτια σου
μέσ’ απ’ το πέπλο σου,
ωσάν κοπάδι ερίφια τα μαλλιά σου,
που ροβολάνε από τις ράχες
της Γαλαάδ.
Tα δόντια σου ωσάν κοπάδι αμνάδες,
που μόλις τις κουρέψαν
και τις έπλυναν.
Όλες γεννάνε δίδυμα,
στέρφα δεν βρίσκεται ανάμεσά τους.
Tα χείλη σου είναι σαν σειρήτι
κόκκινο
και θελκτική η λαλιά σου,
τα μάγουλά σου μέσ’ από το πέπλο σου
σαν δυο μισά ροδιού.
O τράχηλός σου ορθώνεται καθώς
ο πύργος του Δαυϊδ,
χτισμένος στρογγυλά για φρούριο
κι από σειρές λιθάρια λαξεμένα
ασπίδες χίλιες κρέμονται
τριγύρω του,
όλες οι ασπίδες των γενναίων ανδρών.
Tα δυό σου στήθη είναι σαν δυο
νιογέννητα
δίδυμα της ζαρκάδας,
που βόσκουν στα κρίνα ανάμεσα.

METAΦPAΣH: Eλληνική Bιβλική Eταιρία-1997

10 σχόλια:

  1. Από τα χρόνια ήδη της Περσικής κατοχής του Ισραήλ (μετοικεσία Βαβυλώνας) υπήρχε ένα ρήγμα ανάμεσα στους γιαχβιστές και τους αντιγιαχβιστές. Κι όταν το ιερατείο (γιαχβιστές) απόκτησαν πολλή δύναμη, τότε οι αντιγιαχβιστές ανάμεσα στ' άλλα προπαγάνδιζαν τον θεσμό της βασιλείας και υποστήριζαν πως ο θεσμός αυτός όχι μόνο δεν έβλαψε, αλλά ωφέλησε τον ιουδαϊκό λαό. Οι ιστορικοί αντιγιαχβιστές άρχισαν να ιστορούν τη δράση των βασιλέων και ειδικά των πρώτων βασιλέων Δαβίδ και Σολομώντα. Γράφτηκαν πολλά τέτοια φυλλάδια και η βίβλος κάνει λόγο γι'αυτά.

    Το ιερατείο, από τη μεριά του, άρχισε ν' αντιμάχεται τη φιλοβασιλική ιδεολογία (που θα κλόνιζε την κυριαρχία του) και παρουσίαζε τους βασιλιάδες σαν εχθρούς του λαού και σαν τους κύριους υπεύθυνους για όσα έγιναν. Για να δώσει μεγαλύτερο κύρος στην αντιβασιλική του προπαγάνδα έπρεπε να κλονήσει τη φήμη που είχαν οι δυο βασιλιάδες Δαβίδ και Σολομών. Γράφτηκαν λοιπόν κι απ' αυτούς φυλλάδια που ιστορούσαν τις συνωμοσίες τους, τις δολοφονίες των αντιπάλων τους, την ακόλαστη και πορνική ζωή και της σπατάλες και τις αρπαγές τους. Ειδικά για τον Σολομώντα έγραψαν πολλούς λίβελλους για τα χαρέμια που είχε και τον παρουσίαζαν σαν τον χειρότερο ακόλαστο πόρνο.

    Το "Άσμα Ασμάτων", που είναι ένα από τα αριστουργήματα της εβραϊκής λογοτεχνίας, γράφτηκε ακριβώς για ν' αποκαλύψει την ακόλαστη ζωή του Σολομώντα και για να δείξει πως ο βασιλιάς αυτός πρόσβαλε την τιμή των κοριτσιών του λαού. Δεν πρόκειται για ένα θρησκευτικό βιβλίο αφού το μόνο που κάνει είναι να υμνεί με ασυγκράτητη λυρικότητα το ερωτικό πάθος. Ένας από τους πρώτους πατέρες της εκκλησίας, ο Μοψουεστίας Θεόδωρος, χαρακτήρισε το Άσμα Ασμάτων σαν ύμνο στον έρωτα, που δεν έχει καμιά σχέση με τις ιερές παραδόσεις του Ισραήλ.

    Να δώσω κι εγώ μερικά αποσπάσματα:

    "Με των χειλιών του ας με φιλήσει τα φιλιά
    γιατ' είναι πιο καλύτερη
    κι απ' το κρασί η αγάπη σου.
    Απ' των ωραίων μύρων σου την ευωδιά
    και τ' όνομά σου μύρω είναι χυμένο.
    Γι' αυτό οι κοπέλες σ' αγαπούν.
    Τράβα με και ξοπίσω
    θα 'ρθούμε. Στο χαρέμι του
    με πήρε ο βασιλιάς (=Σολομών)"

    Κι αλλού (μιλά ο Σολομών):

    "Εξήντα είν' οι βασίλισσες κι ογδόντα παλλακίδες
    κι αμέτρητα κορίτσια.
    Μα μιά 'ναι η περιστέρα μου,
    Μιά 'ναι η αψεγάδιαστη
    η διαλεχτή της μάνας της".
    (μετάφρ. Κ. Φριλίγγου)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Aldebaran
    Ευχαριστώ για το σχόλιό σου, που είναι πολύ κατατοπιστικό για τις ενδεχόμενες συνθήκες γραφής του ποιήματος. Αναρωτιέμαι μόνο αν θα μπορούσε τέτοιο αριστούργημα να γραφεί κατ' εντολή (για την δυσφήμιση του Σολομώντα).
    Καλήξ μέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Εγώ φίλε μου Κώστα δυστυχώς δεν μπορώ να δω το κείμενο με τον τρόπο που το είδε ο προηγούμενος
    σχολιαστής γιατί δυστυχώς δεν έχω τις απαιτούμενες γνώσεις αλλά και γιατί ακόμα και να τις είχα πάλι θα το έβλεπα με τα μάτια κάποιας που λατρεύει και μεθά με τον ποιητικό λόγο...
    Το βρίσκω πάρα πολύ όμορφο, τρυφερό, συγκινητικό!
    και μην ξεχνάμε ότι γράφτηκε πριν από χιλιάδες χρόνια
    θα μπορούσε ίσως να είχε γραφτεί ακόμα και σήμερα
    Τελικά χιλιάδες χρόνια τώρα οι άνθρωποι υμνούν τον έρωτα και την αγάπη με τα ίδια λόγια!
    Ευχαριστώ που μου έδωσες την ευκαιρία να το διαβάσω...

    Καλό Σαββατοκύριακο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Vaso Mprataki
    Πιστεύω και γω πως είναι ένα υπέροχο ερωτικό ποίημα. Εγώ το άκουσα στα αγγλικά πρώτα σε μία ταινία (Our mother's house) και μαγεύτηκα. Στη συνέχεια θα αναρτήσω ένα εξαιρετικό (πιστεύω) σχόλιο του Χρήστου Γιανναρά πάνω σε αυτό και θα μου πεις τη γνώμη σου και εσύ και ελπίζω ο Aldebaran.
    Καλο βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Το έχω ξαναδιαβάσει, όπως και το βιβλίο του καθηγητή Χρήστου Γιανναρά, και τώρα απόλαυσα αυτούς τους γνώριμους στίχους με την ίδια εξαίσια αίσθηση-καθώς την Ποίηση τη διαβάζεις με την Καρδιά..
    Θεωρώ οτι είναι Ο Υμνος της Αγάπης, και μόνο εκείνος που την έζησε μπορεί να την ιστορήσει με Αυτό τον τρόπο..
    Τέλειο Έργο!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Αναΐς
    Χαίρομαι που τα έχεις διαβάσει γιατί όντως είναι υπέροχα. Καλό βράδυ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. πραγματικά εξαιρετική δουλειά φίλε Κώστα, εύγε για την ανάρτηση, πολύ ενδιαφέροντα λόγια και σχόλια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. nimertis
    Σε ευχαριστώ πολύ και θα ήθελα να σου πω ότι χαίρομαι πολύ για την επικοινωνία που έχουμε και την ανταλαγή λογοτεχνικού (και όχι μόνο) θησαυρού. Καλή μέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Τόσο δυνατά λόγια!
    Εκπλήσσει υπέροχα!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ρεγγίνα
    Πάρα πολύ δυνατό, όντως, ενώ η δομή του είναι βασικά απλή. Αυτή είναι και η μεγάλη του αξία πιστεύω. Καλή μέρα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Ποιήματα Εκδόσεις "Κέραμος" Δεκέμβρης 1982

Ποιήματα Εκδόσεις "Κέραμος" Δεκέμβρης 1982
Κώστας Παπαποστόλου

Ο Μεγάλος Κύκλος Εκδόσεις "Γαβριηλίδης" 2005

Ο Μεγάλος Κύκλος Εκδόσεις "Γαβριηλίδης" 2005
Κώστας Παπαποστόλου